Het is tijdens de middeleeuwen niet meer dan een boerengehucht waar de meeste mensen afhankelijk zijn van landbouw. Maar hoe groeit een plattelandsgehucht uit tot het bruisende en levendige dorp dat het vandaag is?

Van gehucht naar luxe dorp

Ten zuiden van Velp, aan de IJssel, ligt in de middeleeuwen het Velpsche broek. Niet Velperbroek – de wijk of het knooppunt – zoals we het nu kennen, maar een drassig gebied grenzend aan de rivier. Zoals op veel plekken in Nederland in die tijd, is de vruchtbare grond aan de rivier heel geschikt voor landbouw en veeteelt. En dat is niet het enige waar het Velpsche broek goed voor is. Er wordt ook turf gewonnen, een belangrijke brandstof in de middeleeuwen. Het grote nadeel? Overstromingen liggen altijd op de loer.

Wist je dat een ‘broek’ verwijst naar een stuk grond dat onder water wordt gezet door een rivier? Een broek heet ook wel een waard. Niet toevallig dus dat ook de Arnhemse wijk Het Broek dicht bij de Rijn ligt. Ook dat was vroeger een echt broek dat soms onder water stond.

Voormalig boerderij ‘De Kleine Durk’ in het Velpsche Broek, ca. 1880-1900 (Bron: Gelders Archief)

Lange tijd blijft Velp een gehucht. Zelfs de komst van adellijke families in de 17e en 18e eeuw doet Velp niet heel hard groeien. Dat verandert in de 19e eeuw, als de industriële revolutie in Arnhem zijn intrede doet. Door de aanleg van de spoorlijn Arnhem-Zutphen in 1865 wordt Velp beter bereikbaar en langzaam maar zeker beginnen welgestelden en burgers zich er te vestigen. Villaparken en handel winnen het van de landbouw en uiteindelijk groeit Velp uit tot een levendig forensendorp. Wonen in Velpen, werken in Arnhem. Het Velpsche broek wordt steeds minder belangrijk en uiteindelijk zelfs helemaal overbodig. 

Velp breidt uit na de oorlog

Nadat ook in Velp tijdens de Tweede Wereldoorlog een hoop verwoest wordt, herstelt het dorp zich in de jaren erna. Vanaf de jaren 50 en 60 kent Velp een ontwikkeling die zich op meerdere plekken in Nederland voordoet in die tijd. Het is de tijd van suburbanisatie, een beweging waarbij veel stadse inwoners naar het platteland trekken voor een betere levenskwaliteit. In omgeving Arnhem is onder andere Velp daarvoor de uitgelezen locatie. Rustig gelegen aan de voet van natuurgebied de Posbank, maar toch met de stad binnen handbereik. 

Knooppunt Velperbroek. Ca. 1970 is Velp behoorlijk uitgebreid (Bron: Gelders Archief)

Zo ontstaan in relatief korte tijd de wijken Velp-Zuid en Velperbroek, allebei ten zuiden van de spoorlijn. Er is veel aandacht voor woningen met een ruime tuin en veel groen rondom. Op een enkeling na verdwijnen de meeste boerderijen die het gebied rijk is. Het boerenkarakter verdwijnt uiteindelijk met de komst van nieuwe woonwijken en een betere infrastructuur. 

Wonen in een voormalig ziekenhuis

Als je denkt dat Velp is uitontwikkeld, heb je het mis. Momenteel zijn de ontwikkelingen voor Park Nieuw Velp namelijk in volle gang. Op de plek van het oude ziekenhuis, in de voormalig waarden en broeken, woon je straks midden in het groen. Dat klinkt nu misschien nog ver weg, maar is straks wel de realiteit. 

Park Nieuw Velp biedt voor ieder wat wils. De toekomstige, levendige stadsbuurt heeft straks een grote variatie aan woningen. Appartementen, woningen, horeca, allerlei voorzieningen. Er wordt veel aandacht besteed aan toegankelijke ontmoetingsplekken en - vanzelfsprekend - rekening gehouden met de natuur en het klimaat. Een plek waar je straks heerlijk woont, in het groen en op fietsafstand van het centrum van Velp én Arnhem. 

Velperwaard is de eerste fase die verkocht wordt in Park Nieuw Velp.

Binnenkort gaat fase 1, de Velperwaard – daar heb je de term weer -, in verkoop: 63 koopwoningen in de voormalig ‘beddentoren’. Kies uit duurzame atelierwoningen, twee- of driekamerappartementen of penthouses. Interesse in dit bijzondere project? Meld je dan nu vast aan als belangstellende.

De geschiedenis én de toekomst bewijzen maar weer: dorpen – en steden al helemaal – zijn continu in ontwikkeling. Ben je op zoek naar een nieuwe woning in Velp of Arnhem? Of ben je gewoon nieuwsgierig naar alle ontwikkelingen? Willemsen makelaars is zowel in Arnhem, Velp en omstreken actief en kent de regio door en door. We helpen je graag al bij als je woonvragen. 

Bronnen:

• Gelders Genootschap, Sector Cultuurhistorie. (2010). Quickscan cultuurhistorische waarden Velp-Zuid: Stedenbouwkundige en architectonische ontwikkelingen (1850-1965). Gemeente Rheden.
• Kerkkamp, G. J. (1938). Historie van Velp en Rozendaal. Velp: N.V. Middenstandsdrukkerij.
• https://www.canonvannederland.nl/nl/gelderland/rheden/de-ijssel-en-de-gemeente-rheden
• https://www.canonvannederland.nl/nl/gelderland/rheden/dorpsnamen 
• https://www.parknieuwvelp.nl/