bolletjes

Nieuws

Angerenstein: wonen op een voormalig landgoed

De naam bestaat al sinds de middeleeuwen, tot de Tweede Wereldoorlog fungeert een groot landhuis als centrum van de wijk én de wortels van Vitesse liggen er.

Drie dingen die je waarschijnlijk nog niet wist over Angerenstein. Een populaire woonwijk in Arnhem met een rijke geschiedenis. Maar hoe is Angerenstein eigenlijk ontstaan?

Arnhem: een landgoedwalhalla

Daarvoor gaan we ver terug in de tijd. De geschiedenis van de wijk Angerenstein is namelijk best ingewikkeld en hangt aan elkaar van verschillende welgestelde families én landgoederen. Arnhem staat dan ook bekend om haar vele buitenverblijven die grotendeels afkomstig zijn uit de 17e eeuw als ze gesticht worden door rijke particulieren. Sommige bestaan nog steeds, andere zijn verdwenen of uitgedund. Zo ontstaan ook landgoed Klarenbeek – dat vroeger bijna negen keer zo groot was als het huidige park Klarenbeek – en landgoed Angerenstein.

Wist je dat de wijk Angerenstein tegenwoordig uit drie verschillend delen bestaat? In Zuid – tussen de Velperweg en Huyghenslaan - worden de eerste woningen gebouwd tussen 1910 en 1930. Midden – tussen de Huyghenslaan en park Angerenstein – volgt snel met woningen uit de jaren 30. Na de oorlog breidt de wijk uit met jaren 50 en 60 woningen in Noord, waar tot dan toe enkel wat jaren 30 woningen staan. 

Huis Angerenstein op landgoed Klarenbeek anno 1916 Landgoed Klarenbeek anno 1916. Rechts is Huis Angerenstein te zien en in het midden het tenniscomplex dat bij Huis Klarenbeek hoort. Op deze groene vlakte wordt een aantal jaar later Angerenstein-Midden gebouwd.

Begin 1600 sticht de toenmalig burgemeester van Arnhem, Rutger Huyghens, landgoed Klarenbeek. Hoewel de wijknaam Angerenstein doet vermoeden dat de wijk is gebouwd op het voormalig landgoed met dezelfde naam, is het juist landgoed Klarenbeek waarop het grootste gedeelte van de wijk zich bevindt. Het gebied tussen de Velperweg, Raapopseweg, Rosendaalseweg en park Angerenstein hoorde vroeger namelijk bij Klarenbeek. Zo lag Huis Klarenbeek met bijbehorend park en sportcomplex – waar dus ook Vitesse haar oorsprong vond – op de plek waar nu de Laan van Klarenbeek en Verlengde Prümelaan elkaar kruisen. Tot 1900 is het dan ook lastig voor te stellen dat het groene landgoed in de eeuw daarop langzaamaan verandert in een woonwijk.

Plein 1813 in 1913 Plein 1813 in 1913, toen er nog geen woningen stonden.

Van landgoed naar woonwijk

Toch komt daar vanaf 1910 verandering in. Het zuiden van de wijk moet er als eerst aan geloven. Er komen plannen voor wegen en woningen. Tot 1920 kopen veel particulieren een kavel om een huis naar wens te laten bouwen. De woningen in dit gebied verschillen dan ook behoorlijk qua architectuur. Ook verlichten bewoners hun huizen tot die tijd voornamelijk met gaslampen. Die gebruiken een hoop zuurstof en dus zijn er hoge plafonds nodig. Met de komst van elektriciteit worden gaslampen overbodig en daarmee verandert ook het uiterlijk van de woningen. Aansluitend volgt tussen 1930 en 1940 de bouw van Angerenstein-Midden. Dit wijkgedeelte bestaat grotendeels uit huur- (toentertijd voor een huur van 38 gulden per maand!) en een aantal koopwoningen en is net klaar voor de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. 

Wist je dat veel straatnamen in Angerenstein zijn gebaseerd op het verleden? Zo is de Huyghenslaan vernoemd naar Rutger Huyghens, de (Verlengde) Prümelaan naar de Duitse abdij Prüm die tijdens de middeleeuwen veel grond in het gebied bezat en de Van der Helllaan naar Casijn van der Hell, de schoonzoon van Rutger Huyghens en tevens opvolgende eigenaar van landgoed Klarenbeek. Ook de De Goeijenlaan is vernoemd naar de familie De Goeijen die de laatste eigenaar van landgoed Angerenstein was voordat de gemeente het kocht in 1941.

Angerenstein in oorlogstijd

Hoewel Angerenstein over het algemeen lange tijd doorstaat zonder fysiek oorlogsgeweld, heeft de Tweede Wereldoorlog wel degelijk invloed op het dagelijks leven. Zo gelden heersende, landelijke maatregelen tegen joden ook in Arnhem. Park Klarenbeek is verboden voor joden en Angerenstein is in trek bij de Duitsers: veel gebouwen – waaronder woningen van joden - worden in beslag genomen om in te wonen of om als kantoor te gebruiken. Zo ook Huis Angerenstein en Huis Klarenbeek bijvoorbeeld.

Zwaar beschadigde woningen aan de Verlengde Prümelaan Zwaar beschadigde woningen aan de Verlengde Prümelaan

Helaas komt ook Angerenstein uiteindelijk niet ongeschonden uit de Tweede Wereldoorlog. Op 17 september 1944, tijdens de Slag om Arnhem, raken bommen van de geallieerden de wijk op verschillende plekken. De meest heftige verwoestingen komen pas later. Tijdens bombardementen in het voorjaar van 1945 worden veel huizen en straten verwoest. Ook Huis Klarenbeek wordt weggevaagd, waarmee het laatst zichtbare deel van landgoed Klarenbeek uit de wijk verdwijnt. En alsof de schade nog niet erg genoeg is, steken veel Duitsers op weg naar huis nog een hoop huizen in brand. 

Flats aan de Lippe Biesterfeldstraat in Angerenstein-Noord Flats aan de Lippe Biesterfeldstraat in Angerenstein-Noord

Na de oorlog herstelt de wijk langzaam maar zeker. In de jaren 50 en 60 breidt Angerenstein uit met woningen en flats ten noorden van het park. Van de ooit zo uitgestrekte landgoederen zijn enkel park Angerenstein en park Klarenbeek over. Weliswaar een stuk kleiner dan vroeger, maar nog steeds van grote waarde voor inwoners van Arnhem. De prachtige parken en natuur die de stad zo bijzonder maken, hebben we te danken aan rijke families die hier zo'n 400 jaar geleden hun landgoed stichtten. Een waardevol verleden dat Arnhem tot op de dag van vandaag verrijkt. 

Willemsen makelaars helpt je verder

De wijk Angerenstein is vandaag de dag een geliefde wijk vanwege haar rijke historie en groene omgeving. De diversiteit aan woningen, van statige huizen uit het begin van de twintigste eeuw tot de naoorlogse flats, biedt voor ieder wat wils. Ben je op zoek naar het woningaanbod in deze prachtige wijk of elders in Arnhem? Willemsen makelaars helpt je graag met deskundig advies en begeleiding, of je nu een woning wilt kopen of verkopen.

 

Bronnen:

bolletjes

WILLEMSEN MAKELAARS ZOEKT VOOR U

Maak een zoekopdracht aan